Chất trợ sinh có vai trò quan trọng trong cuộc sống con người.
Lịch sử và những ứng dụng của sản phẩm trợ sinh
Từ 14-15 tháng 9 năm 2007, các nhà khoa học trên thế giới đã có dịp tập hợp tại Las Vegas (Hoa Kỳ) để kỷ niệm 100 năm ngày ra đời của hướng nghiên cứu về các vi khuẩn trợ sinh (probiotics) trong hội nghị quốc tế về “Ứng dụng lâm sàng của các vi khuẩn trợ sinh”. Elie Metchnikoff, nhà khoa học người Ukraine đã phát hiện ra các vi khuẩn trợ sinh trong khả năng chống lão hóa, làm tăng sức khỏe và tuổi thọ trong khoảng thời gian 1904-1908. Metchnikoff đã có một phát hiện siêu đẳng cho y học thế giới khi ông chứng minh được sự liên quan hiển nhiên giữa các vi khuẩn dòng Lactobacillus với sự trường thọ của các bộ lạc thường xuyên dùng thức ăn lên men.
Hình 1: Elie Metchnikoff – Người đưa chất trợ sinh miễn dịch vào cuộc sống của loài người
Nghiên cứu của Minoru Shirota (1930) cũng cho thấy có thể ngăn ngừa nhiều bệnh nếu giữ được lượng vi khuẩn lành tính tối ưu trong ruột. Shirota đã chọn dòng có ích của khuẩn acid lactic sống sót ở ống tiêu hóa để sản xuất chế phẩm sữa lên men.
Ông tổ của chất trợ sinh ngày nay là sữa chua lên men với St.thermophilus và L.bulgaricus. Phần lớn các chủng vi khuẩn được dùng là thuộc hai chi Lactobacilli và Bifidobacteria.
Theo WHO (2002), chất trợ sinh là: “Vi sinh vật sống, nếu mang vào người với lượng đầy đủ và có hàm lượng ổn định, thì sẽ cải thiện được sự cân bằng của tạp khuẩn ruột và có nhiều lợi ích cho sức khỏe người tiêu dùng”.
Lợi ích to lớn của vi khuẩn
Trên hành tinh của chúng ta, sự sống tồn tại là nhờ vi khuẩn. Vi khuẩn quyết định thành phần không khí, độ màu mỡ của đất, là nguồn gốc của các tài nguyên thiên nhiên, là nền tảng của chu trình hình thành thực phẩm, là “nhân viên dọn vệ sinh cần cù và vĩ đại nhất”. Trong cơ thể người, ở đại - trực tràng có tới hơn 500 tuýp vi khuẩn khác nhau, một số gây bệnh, còn một số đáng quý giúp đường ruột khỏe mạnh nhờ ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh và hỗ trợ đáp ứng miễn dịch của niêm mạc. Khi phá vỡ cân bằng giữa những vi khuẩn có lợi/có hại, sẽ phát triển quá mức vi khuẩn có hại, chuyển vị các độc tố và tăng mẫn cảm với nhiễm khuẩn, đe dọa tính mạng. Sự đấu tranh giữa cơ thể với tạp khuẩn sẽ kéo dài liên tục, hầu hết các mầm tạp khuẩn mang vào theo thức ăn và nước bọt sẽ bị hủy ở dạ dày và ruột non. Những vi khuẩn nào đề kháng được thì sẽ nhân lên trong quá trình chuyển vận tới ruột già và tại đây, tạp khuẩn sẽ là những vi khuẩn quan trọng bậc nhất.
Hướng nghiên cứu và ứng dụng được Metchnikoff khai sinh trên 100 năm trước đây đã mang lại những lợi ích nhiều mặt cho việc phòng và chữa bệnh và khả năng nâng cao sức khỏe kéo dài tuổi thọ con người. Ngoài những ứng dụng thông thường đã được chứng minh rõ ràng trên lâm sàng như nâng cao sức khỏe, phòng và chữa tiêu chảy, hiện tượng nhiễm khuẩn và nhiễm nấm do dùng thuốc kháng sinh, thì một số nghiên cứu gần đây còn cho thấy các vi khuẩn trợ sinh còn giúp điều trị các bệnh dị ứng (đặc biệt là chàm, viêm da dị ứng ở trẻ em), các bệnh nhiễm khuẩn, nhiễm virut, suy giảm miễn dịch, phòng và chữa các bệnh răng miệng, bệnh tự miễn, bệnh về phát triển tâm lý tính cách (như bệnh tự kỷ - autism), phòng ung thư, nâng cao chất lượng cuộc sống cho những bệnh nhân sau khi được ghép tạng (thận, gan, tủy xương…)
Hình 2: Tác dụng của chất trợ sinh đối với cơ thể người
Tạp khuẩn ở ruột cộng sinh với sinh vật chủ và lấy từ thức ăn. Tạp khuẩn rất cần cho tiêu hóa một số thức ăn đồng hóa và cũng có tác dụng chống lại sự gắn của các vi khuẩn có hại vào thành ruột.
Nhược điểm:
Sự đấu tranh giữa cơ thể với những tạp khuẩn sẽ kéo dài liên tục. Hầu hết các mầm tạp khuẩn mang vào theo thức ăn và nước bọt sẽ bị hủy bởi sự tiết acid của dạ dày và ruột non. Những vi khuẩn nào và enzym nào đề kháng được sẽ nhân lên trong quá trình chuyển vận tới ruột già và tại đây, tạp khuẩn sẽ là những vi khuẩn quan trọng bậc nhất. Có khoảng 500 loài khác nhau nhưng chỉ có 30-40 loài khuẩn tạo thành tạp khuẩn ruột.
Hình 3: Mô phỏng tạp khuẩn ở trong đại tràng
Cơ quan quản lý về chất lượng sản phẩm (Consumer Lab) của Hoa Kỳ cho biết có 44% sản phẩm trợ sinh không đạt tiêu chuẩn (1 tỷ tế bào/ngày). Thiếu hụt tạp khuẩn có ích còn do dùng kháng sinh kéo dài, dùng kháng sinh nuôi gia súc, hóa trị liệu, thuốc chống viêm giảm đau, thuốc sát khuẩn trong nước uống, bảo quản thực phẩm…
Thành phần của tạp khuẩn ruột
Tạp khuẩn nội sinh
Tạp khuẩn trội kỵ khí gồm khoảng 20 loài và đại diện cho phần thiết yếu của quần thể.
Tạp khuẩn chưa trội chủ yếu gồm những khuẩn ưa khí – kỵ khí tùy tiện.
Tạp khuẩn vãng lai
Với lượng đáng kể, các tạp khuẩn này không cho những mầm bệnh gắn vào ruột. Lúc mới sinh, ống tiêu hóa của trẻ còn vô khuẩn. Có 85% các trẻ bú sữa mẹ có lượng tạp khuẩn ít thay đổi. Nguồn gốc từ người mẹ, nhưng chỉ có mặt ở 40% số trẻ được cho ăn bằng loại sữa bắt chước sữa mẹ có thành phần tạp khuẩn rất đa dạng. Vào khoảng 2 năm tuổi, tạp khuẩn ở ruột có thành phần giống như ở người lớn.
Khi trưởng thành, thành phần tạp khuẩn cho mỗi cá thể hầu như hằng định. Khi tuổi cao, tạp khuẩn giảm số lượng và thay đổi sự phân phối các loại trong thành phần tạp khuẩn.
Tạp khuẩn ruột và sự bảo vệ của cơ thể
Tạp khuẩn ruột kích thích sự bảo vệ miễn dịch tại chỗ và toàn thân, làm tăng số lượng những tế bào có thẩm quyền miễn dịch, kích thích thực bào, tăng sản xuất các globulin miễn dịch, ức chế khuẩn gây bệnh.
Tạp khuẩn sản sinh ra các chất có thể ức chế được sự sinh trưởng của các vi khuẩn có hại.
Còn tìm thấy trong tạp khuẩn chất bacteriocin ức chế được sự sinh trưởng hoặc hủy hoại được vi khuẩn gây bệnh
Tạp khuẩn ruột dính chặt vào các thụ thể ở tế bào ruột hoặc vào chất nhày, kết quả là các mầm bệnh sẽ khó gắn hơn vào niêm mạc ruột để “gây gổ”
Chất trợ sinh có nguy hiểm cho người không?
Các chất trợ sinh thường dùng (vi khuẩn lactic và pseudolactic) từ lâu đã được dùng trong thực phẩm mà không có hại cho sức khỏe. Các Bifidobacteria và rất nhiều Lactobacilli được dùng cũng là những vật chủ bình thường rất có ích.
Sự liên quan giữa tạp khuẩn ruột với hệ miễn dịch trong ruột đã giúp chúng ta hiểu thêm vai trò của chất trợ sinh. Hệ miễn dịch trong ruột là diễn viên chủ yếu của hệ miễn dịch chung ở cả hệ thống của người để kéo dài sự điều biến chung các kháng thể và cytokin.
Dùng đều đặn các chất trợ sinh là một phương tiện rẻ tiền, giúp con người tồn tại mạnh khỏe.
Giáo sư Hoàng Tích Huyền
Nguyên Chủ nhiệm Bộ môn Dược lý Trường Đại học Y Hà Nội
(Theo SKĐS)
Chất trợ sinh miễn dịch Immunepath-IP® với bản chất là các peptidoglycan được chiết tách từ thành tế bào của chủng lợi khuẩn Lactobacillus paracasei , có khả năng tăng kích thích hệ miễn dịch, tái tạo niêm mạc ruột, cân bằng hệ vi sinh đường ruột…
Immunepath-IP® hiện đang được ứng dụng thành công trong nhiều sản phẩm thực phẩm chức năng như Bio Acimin Gold, Old fib new, Baby fib…
Nguyên liệu Immunepath-IP® được phân phối độc quyền bởi Công ty Cổ phần Dược phẩm Thiên Nguyên.
Truy cập website: thiennguyen.net.vn hoặc liên hệ hotline 0947.805.345
Có thể bạn quan tâm: