Tác dụng giảm lo âu căng thẳng, cải thiện chất lượng giấc ngủ của Chiết xuất cỏ roi ngựa chanh RelaxPLX®

Lo âu là một trạng thái khá phổ biến trong cuộc sống, thường sẽ chỉ diễn ra tạm thời trong một khoảng thời gian nhất định. Tuy nhiên, nếu lo âu kéo dài có thể ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày và dẫn tới nhiều căn bệnh như trầm cảm, mất ngủ, tim mạch...

Các loại thuốc thường được sử dụng để điều trị chứng rối loạn lo âu chủ yếu là thuốc chống trầm cảm và thuốc benzodiazepin. Các loại thuốc này thường có chi phí khá cao và đi kèm nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng.

Ngày nay, sự quan tâm của giới khoa học đối với các liệu pháp điều trị từ tự nhiên đang ngày càng gia tăng. Một số loại thảo dược được cho là đem lại hiệu quả an thần và giảm lo âu, trong đó đáng chú ý là cây cỏ roi ngựa chanh (lemon verbena). Loại cây này có tên latin là Lippia citriodora, nguồn gốc từ miền Tây Nam Mỹ nhưng được trồng khá phổ biến ở khu vực Địa Trung Hải và Trung Đông.

Cây cỏ roi ngựa chanh rất giàu polyphenol, trong đó nổi bật nhất là verascoside, một phenylpropanoid có tác dụng chống oxy hóa, chống viêm, kháng khuẩn, và đã được chứng minh là có tác dụng nâng cao chất lượng giấc ngủ, giảm lo âu căng thẳng ở chuột.

Cơ chế tác động của chiết xuất cỏ roi ngựa chanh

Theo nghiên cứu, chất dẫn truyền thần kinh axit gamma-aminobutyric (GABA) được biết là có tác dụng kích thích giấc ngủ và tạo cảm giác thư giãn. Có ba thụ thể GABA được biết đến là A, B và C. Trong đó GABA-A có liên quan tới giấc ngủ và sự lo âu. Các loại chiết xuất thực vật được cho là phát huy tác dụng thông qua hệ thống GABA bằng cách liên kết với các thụ thể GABA-A để tặng độ nhạy cảm với GABA, qua đó tăng tổng hợp và giải phóng GABA.

Với chiết xuất cỏ roi ngựa chanh, loại polyphenol chính có trong nó - veracoside có thể liên kết với các thụ thể GABA-A theo cách tương tự như các thuốc benzodiazepin - loại thuốc thường được sử dụng để điều trị rối loạn lo âu. Trên thực tế, tác dụng an thần của chiết xuất cỏ roi ngựa chanh được tăng cường khi có diazepam, và bị suy giảm khi sử dụng chất đối kháng thụ thể benzodiazepine flumazenil. Do đó, tác dụng của chiết xuất cỏ roi ngựa chanh sẽ bị ảnh hưởng bởi các loại thuốc sử dụng kèm.

Một số nghiên cứu khác cho thấy, ngoài khả năng liên kết với các thụ thể GABA-A, verascoside còn phát huy tác dụng thông qua việc điều chế các kênh cAMP và canxi. Liều thấp của verascoside làm tăng biểu hiện của BDNF, serotonin, noradrenaline và dopamine.

Nghiên cứu tác dụng giảm lo âu và cải thiện giấc ngủ của chiết xuất cỏ roi ngựa chanh

Thiết kế nghiên cứu

Một nghiên cứu thử nghiệm ngẫu nhiên trên 40 đối tượng đã được thực hiện để đánh giá tác dụng của chiết xuất cỏ roi ngựa đến giấc ngủ và tình trạng lo âu. Các đối tượng tham gia nghiên cứu phải đáp ứng được đủ 4 tiêu chí bao gồm:

1. Độ tuổi trên 21
2. Không có bệnh lý mãn tính
3. Điểm thang do nhận thức PSS trên 15, thể hiện mức độ căng thẳng vừa phải
4. Điểm về chỉ số chất lượng giấc ngủ PSQI lớn hơn 5, thể hiện chất lượng giấc ngủ kém

Loại chiết xuất cỏ roi ngựa chanh được đưa vào nghiên cứu là RelaxPLX^®, một loại chiết xuất cỏ roi ngựa được chuẩn hóa với hàm lượng tối thiểu 28% tổng số phenylpropanoids, trong đó verascoside chiếm tối thiểu 24%.

Các đối tượng nghiên cứu được chia thành 2 nhóm ngẫu nhiên, 1 nhóm dùng viên nang chứa 400mg chiết xuất cỏ roi ngựa chanh RelaxPLX^® 1 viên/ngày vào 1-2 giờ trước khi ngủ, nhóm còn lại dùng giả dược với liều tương ứng.

Thử nghiệm kéo dài trong 2 tháng và có thêm 1 tháng theo dõi sau đó. Các kết quả được kiểm tra vào cuối mỗi tháng. Các đối tượng nghiên cứu sẽ được yêu cầu điền vào 2 bảng câu hỏi về chỉ số chất lượng giấc ngủ Pittsburgh (PSQI) và thang đo căng thẳng nhận thức (PSS), đồng thời được đo điện tâm đồ để xác định nhịp tim lúc nghỉ ngơi. Sau 1 tháng kể từ lần đánh giá cuối cùng, các đối tượng sẽ được kiểm tra lại bằng bảng câu hỏi để đánh giá tác động tâm lý sau một tháng không dùng thuốc.

Kết quả nghiên cứu

Chiết xuất cỏ roi ngựa chanh RelaxPLX^® giúp giảm lo âu căng thẳng

Thang đo PSS là một công cụ đáng tin cậy và được sử dụng rộng rãi để đo lường nhận thức của một người về sự lo âu căng thẳng. Thang đo PSS được sử dụng trong nghiên cứu này là một bảng hỏi với 10 câu. Các đối tượng nghiên cứu được eyeu cầu đánh giá phản ứng cảm xúc và nhận thức của họ đối với các hoàn cảnh cụ thể trong cuộc sống hàng ngày theo thang đo Likert 5 điểm  (0 = không bao giờ, 1 = gần như không bao giờ, 2 = đôi khi, 3 = khá thường xuyên và 4 = rất thường xuyên). Thang điểm tối đa là 40 với điểm cao hơn phản ánh mức độ căng thẳng cao hơn và khả năng căng thẳng ảnh hưởng đến sức khỏe cao hơn.

Kết quả nghiên cứu cho thấy, mức độ căng thẳng tương tự được cảm nhận bởi cả 2 nhóm trong tháng đầu tiên. Tuy nhiên ở tháng thứ hai có sự cải thiện đáng kể ở nhóm sử dụng RelaxPLX^®  (giảm 10.7% so với lúc ban đầu). Trong thời gian theo dõi sau nghiên cứu (1 tháng sau khi dừng sử dụng), tác dụng của việc bổ sung RelaxPLX^® vẫn được cảm nhận với mức giảm trung bình là 20.5% so với ban đầu. Nhóm dùng giả dược có xu hướng giảm nhẹ nhưng chưa đạt ý nghĩa thống kê.

Ngoài ra, nống độ hormone gây căng thẳng cortisol cũng được đưa vào nghiên cứu. Điều thú vị là nồng độ cortisol giảm ở cả hai nhóm trong tháng đầu tiên. Tuy nhiên, trong tháng thứ hai, nồng độ cortisol tăng ở nhóm dùng giả dược lên gần như mức ban đầu. Ở nhóm dùng RelaxPLX^®, nồng độ cortisol giảm 15.6% cho thấy tác dụng cải thiện mức độ lo âu căng thẳng của chiết xuất cỏ roi ngựa chanh.

Chiết xuất cỏ roi ngựa chanh RelaxPLX^® giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ

Thang đo PSQI được sử dụng để đo lường chất lượng giấc ngủ là một bảng hồi gồm 24 câu. Theo đó, chất lượng giấc ngủ được chi làm 7 yếu tố: chất lượng giấc ngủ chủ quan, độ trễ giấc ngủ, thời lượng giấc ngủ, hiệu quả giấc ngủ theo thói quen, rối loạn giấc ngủ, sử dụng thuốc ngủ và rối loạn chức năng ban ngày. Các đối tượng nghiên cứu được yêu cầu cho điểm từ 0 đến 3 với mỗi yếu tố. Điểm 0 cho thấy không có khó khăn, trong khi điểm 3 cho thấy khó khăn nghiêm trọng. Kết quả điểm tổng hợp của 7 yếu tố nằm trong phạm vi từ 0 đến 21 điểm, với điểm 0 điểm cho thấy không khó khăn và điểm 21 cho thấy khó khăn nghiêm trọng trong tất cả các lĩnh vực được nghiên cứu.

Kết quả nghiên cứu cho thấy có sự khác biệt đáng kể ở nhóm dùng RelaxPLX^® ngay từ tháng đầu tiên và tiếp tục giảm ở tháng thứ 2, tỉ lệ giảm 12.2% so với ban đầu. Việc cải thiện chất lượng giấc ngủ còn được nhận thấy nhiều hơn ở giai đoạn theo dõi sau nghiên cứu với mức giảm 25.9% so với ban đầu. Trong khi đó, không có sự khác biệt đáng kể ở nhóm dùng giả dược.

Đặc biệt, người ta quan sát thấy tác dụng cải thiện chất lượng giấc ngủ được dường như rõ rệt hơn ở phụ nữ. Có sự khác biệt đáng kể với mức giảm 12.7% trong tháng đầu tiên và 22.6% trong tháng thứ hai. Điều đó cho thấy chiết xuất cỏ roi ngựa chanh có thể có tác dụng mạnh hơn ở phụ nữ trong độ tuổi nghiên cứu.

Ngoài bảng hỏi PSQI, các đối tượng tham gia nghiên cứu còn được đánh giá chất lượng giấc ngủ thông qua thiệt bị Fitbit đeo trên cổ tay để đo số phút ngủ, số lần thức, số phút ngủ nông, số phút ngủ sâu và số phút REM. Từ những dữ liệu này, phần trăm thời gian ngủ, giấc ngủ nhẹ, giấc ngủ sâu và REM đều được tính toán.

Theo đó, không có thay đổi đáng kể nào được quan sát thấy ở nhóm dùng giả dược trong suốt thời gian nghiên cứu, ngoại trừ việc giảm số lần thức dậy trong tháng đầu tiên. Với nhóm dùng RelaxPLX^®, các chỉ số dữ liệu đều cho thấy sự khác biệt tích cực như giảm số lần thức giấc trong đêm, tăng khoảng thời gian ngủ sâu, tăng giấc ngủ REM.

Kết luận

Chiết xuất cỏ roi ngựa chanh chuẩn hóa (RelaxPLX^®) được chứng minh lâm sàng tác dụng làm giảm lô âu căng thẩng và cải thiện chất lượng giấc ngủ. Các nghiên cứu trước đây cho thấy cơ chế hoạt động  dựa trên sự liên kết của polyphenol với thụ thể GABA-A ở cùng vị trí liên kết với các thuốc benzodiazepin. Các kết quả ghi nhận được từ nghiên cứ này cho thấy tính hợp lý của việc sử dụng chiết xuất cỏ roi ngựa chanh như một sản phẩm thay thế tự nhiên cho các loại thuốc có nhiều tác dụng phụ và dễ gây nghiện như thuốc an thần.