Tác dụng của chiết xuất quả Chiêu liêu (Terminalia chebula) trên bệnh nhân tiểu đường tuýp 2

Bệnh đái tháo đường là bệnh rối loạn chuyển hóa do tăng glucose trong thời gian dài, dẫn đến rối loạn chuyển hóa carbohydrat, protid, lipid, gây tổn thương ở nhiều cơ quan khác nhau, đặc biệt gây biến chứng lên tim, mạch máu, thận, mắt và thần kinh.

Hình 1: Các nguy cơ biến chứng do bệnh tiểu đường gây ra

Chiết xuất nước quả Chiêu liêu - Terminalia chebula có tác dụng điều hòa chức năng nội mô, ức chế viêm hệ thống và điều hòa các chỉ số lipid máu, giúp hạn chế biến chứng do bệnh tiểu đường tuýp 2 gây ra. Tác dụng của chiết xuất quả Chiêu liêu được kiểm chứng trong một nghiên cứu lâm sàng mù đôi, ngẫu nhiên, có đối chứng với giả dược được thực hiện trong 12 tuần tại khoa Dược lâm sàng, Viện khoa học y khoa Nizam's Ấn Độ. Nguyên liệu sử dụng trong nghiên cứu là chiết xuất quả Chiêu liêu tiêu chuẩn có tên là Ayuflex^® với hai hoạt chất chính là Chebulinic acid và Chebugalic acid.

Có 74 bệnh nhân thuộc cả 2 giới có độ tuổi từ 34 -65 đồng ý tham gia thử nghiệm, trong đó có 60 người hoàn thành nghiên cứu.  Các đối tượng tham gia nghiên cứu được cho sử dụng 250mg chiết xuất quả Chiêu liêu 2 lần/ngày, 500mg chiết xuất quả Chiêu liêu 2 lần/ngày hoặc 1 viên nang giải dược 2 lần/ngày. Các chỉ số đo lường đánh giá hiệu quả bao gồm: Chức năng nội mô (RI), các chỉ số lipid (HDL, LDL, Triglyceride) và HbA1c sau 12 tuần sử dụng. Kết quả thử nghiệm cho thấy:

Bổ sung chiết xuất quả Chiêu liêu - Terminalia chebula có tác dụng điều hòa chức năng nội mô

Nội mô hay còn gọi là lớp nội mạc mạch máu là một lớp tế bào mỏng nằm lót ở mặt trong lòng mạch máu nhằm tổng hợp và sản xuất các chất trung gian hóa học giúp duy trì sự cân bằng giữa giãn mạch - co mạch, đông - chống đông, kết dính tiểu cầu- chống kết tập tiểu cầu, viêm - chống viêm, oxy hóa - chống oxy hóa.

Rối loạn chức năng nội mô sẽ gây ra sự mất cân bằng trong màng tế bào ở mạch máu, gây ra nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, đặc biệt ở các bệnh nhân có bệnh lý nền như tiểu đường tuýp 2.

Trong thử nghiệm, bệnh nhân được đánh giá chức năng nội mô bằng phương pháp hít Sabutamol 40µg trong 15 phút. Chỉ số RI trước và sau khi hít Salbutamol được ghi lại. Tiêu chuẩn để đánh giá là RI ≤  -6%. Theo kết thử nghiệm, ở nhóm sử dụng 250mg Chiết xuất quả Chiêu liêu đưa RI về mức -4.93%, nhóm sử dụng 500mg Chiết xuất quả Chiêu liêu đưa RI về mức 8.57% trong khi đó nhóm giả dược thì RI có dấu hiệu tăng lên ở các mẫu thử.

Hình 2: Chiết xuất quả Chiêu liêu cải thiện chức năng nội mô

Tương tự các chất trung gian hóa học liên quan đến chức năng nội mô cũng được theo dõi và đánh giá. Theo đó chiết xuất quả Chiêu liêu ở cả 2 liều 250mg và 500mg đều có tác dụng làm tăng NO, GSH và làm giảm MDA và hsCRP, giúp điều hòa chức năng nội mô, giảm nguy cơ biến chứng tim mạch ở bệnh nhân tiểu đường tuýp

Hình 3: Chiết xuất quả Chiêu liêu giúp điều hòa chức năng nội mô thông qua các chỉ số NO, GSH, MDA và hsCRP

NO: Là một trong số những chất trung gian hóa học quan trọng nhất có nguồn gốc từ nội mạc mạch máu, có tác dụng lên việc duy trì trương lực mạch máu. NO tăng lên là dấu hiệu tốt

GSH: là chất chống oxi hóa nội sinh có tác dụng giảm stress oxy hóa, tăng cường chức năng nội mô. GSH tăng lên là dấu hiệu tót

MDA: là một sản phẩm peroxy hóa lipid, nó tăng lên trong cơ thể do tăng căng thẳng. MDA giảm xuống là dấu hiệu tốt.

hsCRP: là chỉ số phản ánh mức độ thiếu máu cục bộ cơ tim có hoại tử cơ tim. Nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ phụ thuộc vào: CRP dưới 1 mg/l – nguy cơ thấp; CRP 1 - 3 mg/l: nguy cơ trung bình; CRP > 3mg/l - nguy cơ cao.

Bổ sung chiết xuất quả Chiêu liêu - Terminalia chebula có tác dụng điều hòa các chỉ số lipid máu

Theo tiêu chuẩngiới hạn bình thường của các chỉ số lần lượt là:  Total cholesterol ≤ 200mg/dl, HDL ≥ 50mg/dl, LDL ≤ 130mg/dl, triglyceride ≤ 160mg/dl.

Kết quả thử nghiệm cho thấy Chiết xuất quả Chiêu liêu có tác dụng làm giảm cholesterol toàn phần, làm giảm các cholesterol xấu là LDL và Triglyceride và làm tăng cholesterol tốt là HDL. Cholesterol total, LDL và triglyceride đều giảm và duy trì được ở trong ngưỡng an toàn trong khi đó nhóm giả được đều bị tăng và vượt ngưỡng. Chỉ số HDL ở nhóm có sử dụng Chiết xuất quả Chiêu liêu tăng lên so với thời điểm ban đầu, tỷ lệ tăng tốt hơn ở nhóm sử dụng Chiết xuất quả Chiêu liêu hàm lượng 500mg trong khi đó nhóm giả dược chỉ số này có xu hướng giảm.

Hình 4: Chiết xuất quả Chiêu liêu điều hòa các chỉ số lipid máu

Chiết xuất quả Chiêu liêu có tác dụng làm giảm chỉ số HbA1c ở bệnh nhân tiểu đường

HbA1c: là chỉ số giúp chẩn đoán được các bệnh lý tiểu đường thông qua chỉ số glucose đo được trong máu từ 5 - 12 tuần trước đó. Ở người bình thường, chỉ số HbA1c nằm trong khoảng từ 4 - 6%. Khi HbA1c tăng 1% tương đương với lượng đường trong máu tăng 1.7mmol/l.

Khi chỉ số HbA1c > 6.5%: bệnh nhân nhân có thể mắc bệnh tiểu đường.

Hình 5: Chiết xuất quả Chiêu liêu có khả năng kiểm soát chỉ số HbA1c

Chiết xuất quả Chiêu liêu được chứng minh là có khả năng tham gia vào hoạt kiểm soát chỉ số HbA1c trên bện nhân tiểu đường tuýp 2, mức độ kiểm soát phụ thuộc vào tình trạng của bệnh nhân nặng hay nhẹ và liều sử dụng của Chiết xuất quả Chiêu liêu.