Bước đầu nghiên cứu về Cao Diệp hạ châu đắng trong điều trị tiểu đường

Tiểu đường là một bệnh rối loạn chuyển hóa ngày càng phổ biến trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Bệnh đang có xu hướng tăng nhanh, đặc biệt ở các nước đang phát triển. Bệnh nhân tiểu đường phải sử dụng thuốc gần như cả đời và phải đối mặt với nguy cơ mắc các biến chứng nguy hiểm trên mắt, thận, tim mạch, thần kinh, … Sử dụng các thuốc tân dược điều trị tiểu đường có hiệu quả nhưng hầu hết các thuốc đều có tác dụng không mong muốn và chi phí điều trị cao. Ngoài các thuốc tân dược, nhiều vị thuốc thảo dược đang được nghiên cứu về tác dụng hạ đường huyết, trong đó có Diệp hạ châu đắng.

1. Đặc điểm thực vật của Diệp hạ châu đắng

• Diệp hạ châu đắng còn gọi là Chó đẻ răng cưa thân xamh có tên khoa học là Phyllanthus amarus Schum, et Thonn, họ Thầu dầu (Euphorbiaceae)

Hình ảnh Diệp hạ châu đắng

• Cây thân thảo sống một năm (đôi khi lâu năm), mọc thẳng hay nằm bò, cao 40- 80 cm; thân cây tạo nhiều nhánh ở gần gốc; các nhánh nằm sóng soài hay thẳng, có cánh, có lông cứng dọc theo một bên. Các lá xếp thành hai dãy; phiến lá mỏng như giấy, thuôn dài hay thuôn dài-trứng ngược hoặc gần như thẳng, đôi khi hơi cong hình lưỡi liềm, phần xa trục màu lục xám hoặc nhợt nhạt,
• Cây đơn tính cùng gốc. Hoa đực mọc thành chùm 2-4 hoa dọc theo phần ngoại biên của các cành nhỏ, lá đài 6, hình elip tới thuôn dài-trứng ngược, màu trắng hơi vàng, đỉnh tù; các tuyến đĩa mật hoa 6, màu lục; nhị hoa 3; chỉ nhị hợp nhất hoàn toàn thành cột mảnh dẻ. Hoa cái dọc theo phần giữa và phần dưới của cành nhỏ,; 1-2 lá bắc con ở gốc cuống, lá đài 6, hình trứng tới hình trứng hoặc mũi mác, gần bằng nhau, màu trắng hơi vàng, đĩa mật hình tròn, nguyên; bầu nhụy hình trứng hay hình cầu, với các vảy nổi dễ thấy; vòi nhụy 3, tự do, chẻ đôi ở đỉnh, các thùy cuốn ngoài.
• Quả nang hình cầu, đường kính 2-2,5 mm, với các vết nổi hơi đỏ, nốt sần có vảy. Hạt hình tam giác, màu nâu đỏ hơi xám nhạt, có cạnh dọc và vằn ngang.
• Ra hoa trong khoảng tháng 4-6, kết quả tháng 7-10.

2. Thành phần hóa học trong Cao Diệp hạ châu đắng

Diệp hạ châu đắng; A: thân, B: hoa đực, C: hoa cái, D: quả

Cao Diệp hạ châu đắng chiết xuất từ Diệp hạ châu bằng dây chuyền sản xuất hiện đại. Vì vậy Cao Diệp hạ châu chứa các thành phần hoạt chất với hàm lượng cao hơn nhiều so với dược liệu thô. Các hoạt chất chính trong Cao Diệp hạ châu là:

• Lignan: Phyllanthin, Hypophyllanthin kháng ung thư, kháng khuẩn, kháng viêm đặc biệt trong điều trị viêm gan. Niranthin, Nirtetralin, Phytetralin, Hinokinin, Isolintetralin. Trong rễ còn có: 5- dimethoxy niranthin, Urinatetralin, Dextrobursehernin, urinalignan
• Triterpenoid: chiếm hàm lượng lớn trong lá cây nhưng chưa có bằng chứng khoa học về tác dụng sinh học.
• Alkaloid chủ yếu là khung securinan và một số alkaloid có khung non-securinan. Trong Diệp hạ châu đắng có các alkaloid: Securinine trong lá, 4- methoxysecurinine trong thân, 6- isobubbialine và epibubbialine

3. Nghiên cứu về tác dụng hạ đường huyết của Cao Diệp hạ châu đắng

Ngoài những tác dụng đã biết trên gan, thận, … tác dụng hạ đường huyết của Diệp hạ châu gần đây rất được quan tâm.

>>>Xem thêm: Tác dụng dược lý của Diệp hạ châu

• Nghiên cứu của Raphael KR và cộng sự cho thấy Cao Diệp hạ châu đắng gây hạ đường huyết ở chuột được gây tiểu đường thực nghiệm bằng alloxan sau 4 giờ đưa thuốc vào cơ thể, mức hạ đường huyết là 6% với mức liều 200mg/ kg cân nặng, 18,7% với mức liều 1000mg/ kg cân nặng. Hai nghiên cứu trên thỏ và chuột cũng cho thấy Diệp hạ châu đắng có tác dụng hạ đường huyết trên động vật thực nghiệm. Tác dụng hạ đường huyết được cho là do acid ellagic gây nên.
• Nghiên cứu trên chuột nhắt của Adeneve AA và cộng sự cho thấy cao chiết từ lá và hạt của Diệp hạ châu đắng có thể chống tăng đường huyết, hạ lipid huyết và làm giảm cân ở chuột với liều 150, 300, 600 mg/ kg thể trọng. Tác giả cho rằng cao chiết này đã thúc đẩy quá trình sử dụng glucose ở ngoại vi, song cơ chế thực sự còn đang nghiên cứu.

• Trong nghiên cứu của Hassenah Ali thử tác dụng ức chế enzyme α- amylase của một số thảo dược điều trị tiểu đường ở Malaysia thì dịch chiết n- hexan của Diệp hạ châu có khả năng ức chế enzyme này và thành phần hóa học có tác dụng là acid oleanolic và acid urosolic
• Một nghiên cứu lâm sàng trên 21 bệnh nhân tiểu đường type 2 cho kết quả đường huyết hạ xuống mức bình thường chỉ sau 1- 2 tuần điều trị bằng cao chiết nước Diệp hạ châu và sau một tuần không có bất cứ dấu hiệu tăng đường huyết nào được ghi nhận
• Khi nghiên cứu về tác dụng lợi tiểu, hạ huyết áp, hạ đường huyết trên người của Diệp hạ châu đắng, Srividia N và Periwal S đã thấy Diệp hạ châu đắng có tác dụng hạ đường huyết trên bệnh nhân tiểu đường mà không phát hiện thấy bất kỳ một tác dụng có hại nào.
• Ở Việt Nam cũng có một số nghiên cứu về tác dụng hạ đương huyết của Cao Diệp hạ châu đắng. Nghiên cứu trên chuột nhắt trắng cho thấy Cao Diệp hạ châu đắng gây hạ đường huyết ở chuột nhắt bình thường sau 4 giờ uống thuốc, hạn chế tăng đường huyết trên chuột được gây tăng đường huyết bằng glucose ngoại sinh (đường uống), Adrenaline (tiêm màng bụng), Streptozotocin (tiêm tĩnh mạch đuôi).

Công ty Cổ phần Dược phẩm Thiên Nguyên là đơn vị cung cấp Cao Diệp hạ châu đắng với hàm lượng phyllanthin đạt tiêu chuẩn dược điển Việt nam 5. Quý công ty có nhu cầu xin mời liên hệ:

CÔNG TY CỔ PHẦN DƯỢC PHẨM THIÊN NGUYÊN

Hotline CSKH: 0947.805.345 | Email: info@thiennguyen.net.vn

Thiên Nguyên – Đồng hành cùng Doanh nghiệp

Nguyên liệu ngành Dược & TPCN