Bảo vệ gan bằng thảo dược từ thiên nhiên

Phần lớn thuốc khi vào cơ thể được chuyển hóa tại gan trước khi được đào thải qua đường mật hoặc qua thận. Bình thường, thuốc đưa vào cơ thể là chất không độc, nhưng sau khi được chuyển hóa tại gan, một số thuốc trở thành chất gây độc với chính bản thân gan. Mới đây nhất đã có trường hợp ngộ độc, hôn mê, suy gan và tử vong vì tự ý sử dụng thuốc.                          

Thuốc nào hại cho gan?

Thuốc có thể gây độc cho gan ở các mức độ khác nhau từ nhẹ đến rất nặng, bệnh có thể cấp tính nhưng cũng có thể mạn tính. Với sự ra đời của nhiều thuốc mới, danh sách các thuốc gây độc cho gan ngày càng dài thêm, trong đó phải kể đến các nhóm thuốc như giảm đau hạ sốt, thuốc điều trị lao, thuốc điều trị nấm, thuốc kháng giáp trạng, thuốc điều trị đái tháo đường, thuốc điều trị bệnh tim mạch.

Không lạm dụng thuốc hại gan

Theo nghiên cứu của bệnh viện Lão khoa Trung ương, trung bình một người già sống tại cộng đồng mắc 3 bệnh mạn tính. Với các bệnh nhân nhập viện tại bệnh viện Lão khoa trung ương, một bệnh nhân thường mắc 5-6 bệnh. Do mắc nhiều bệnh cùng một lúc nên phải dùng nhiều loại thuốc… làm tăng nguy cơ gây hại do điều trị.  Và theo ước tính, trung bình mỗi năm nước ta có khoảng 12 triệu người bị tăng huyết áp, gần 3 triệu người bị bệnh đái tháo đường, 2 triệu người mắc bệnh tim, phổi mạn tính và gần 120.000 ca mắc mới ung thư…, chiếm tới 2/3 tổng gánh nặng bệnh tật... Và ước chừng với tỷ lệ tương đương phải sử dụng thuốc và gánh chịu về chi phí y tế.

Đối với người mắc bệnh mạn tính, bên cạnh những tác dụng phụ của thuốc, chúng ta cũng cần chú ý một số yếu tố làm tăng độc tính của thuốc đối với gan đó là rượu (rượu làm tăng độc tính của hầu hết thuốc đối với gan trong đó phải kể đến paracetamol, isoniazid); có bệnh lý gan mật từ trước (như viêm gan mạn tính, xơ gan...); liều lượng của thuốc (một số thuốc dùng ở liều thấp thì an toàn nhưng dùng ở liều cao hoặc quá liều sẽ gây ngộ độc cấp cho gan); sự tương tác giữa các thuốc cũng làm tăng khả năng gây độc cho gan.

Điều đáng lưu ý, nhiều người sử dụng thuốc bừa bãi nhất là kháng sinh và các loại thuốc thông thường như: giảm đau, hạ sốt như paracetamol (hoạt chất này có mặt trong rất nhiều các sản phẩm trị sốt, ho, cảm cúm...). Bằng chứng cho thấy, mới đấy nhất, bệnh nhân L.T. (22 tuổi, ở Sơn La) sau khi uống 19 viên hạ sốt Paracetamol 500mg khiến ngộ độc, hôn mê, suy gan. Dù đã được các bác sĩ Trung tâm Chống độc (BV Bạch Mai)  cấp cứu, nhưng do tình trạng nặng nên bệnh nhân đã tử vong.

Theo các nhà chuyên môn, nhiều người cho rằng thuốc thông thường không gây hại cho gan. Điều này hoàn toàn sai lầm. Các thuốc giảm đau, hạ sốt như paracetamol có thể làm viêm gan do dùng quá liều hoặc dùng một thời gian dài. Thuốc giảm đau như salicylate (aspirin), ibuprofen hoặc naproxen, nếu nhẹ có thể làm tăng men gan, nếu nặng có thể gây viêm gan cấp. Bên cạnh đó, có một số thuốc khác gây viêm gan cấp tính như phenytoin (thuốc động kinh), diazepam (thuốc an thần) hoặc thuốc cimetidin (điều trị bệnh dạ dày) có thể gây viêm gan cấp.

Không nên nhầm tưởng kháng sinh là vô hại, đặc biệt có một số kháng sinh là clindamycin và metronidazol nếu dùng quá liều hoặc kéo dài cũng có thể gây viêm gan cấp tính. Kháng sinh erythromycin, ciprofloxacin có thể gây viêm đường mật, từ đó ảnh hưởng đến gan hoặc thuốc ức chế virut  retrovirus nhưng vẫn có thể gây viêm gan nếu dùng sai chỉ định. Trong cuộc sống hàng ngày, thuốc kháng viêm corticoid là thuốc rất hiệu nghiệm trong điều trị viêm, dị ứng, nhưng nếu lạm dụng có thể làm cho gan bị nhiễm mỡ, nhất là khi sử dụng kéo dài, quá liều.

Giải pháp bảo vệ và chăm sóc gan bằng thảo dược

Thuốc nào cũng có thể hại và tổn thương gan nếu không dùng đúng chỉ định và dùng kéo dài. Chính vì vậy, để dùng thuốc an toàn, người bệnh nhất là người bệnh mạn tính (tim mạch, huyết áp, mỡ máu,…) cần hết sức tuân thủ hướng dẫn, y lệnh của bác sĩ, không được lạm dụng và tự ý dùng thuốc, khi dùng thuốc mà có biểu hiện như chán ăn sợ mỡ, nước tiểu sẫm màu, đau tức vùng gan thì cần đến ngay các cơ sở y tế để được kiểm tra phát hiện và điều trị kịp thời.

Chăm sóc lá gan bằng thảo dược thiên nhiên

Theo các chuyên gia, do tác động của nhiều yếu tố khiến gan làm việc quá sức nên cần có chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học, hạn chế thuốc lá, rượu bia, không ăn nhiều thức ăn chiên nướng... Nên chọn thực phẩm đảm bảo vệ sinh, bổ sung cân bằng các loại chất đạm, chất béo có lợi, vitamin và thực phẩm tốt cho gan.

Thực tế trong tự nhiên cũng có nhiều loại thảo dược giúp bồi bổ sức khỏe cho gan thận, giúp tăng cường chức năng gan khỏe mạnh, nâng cao khả năng miễn dịch. Một số loại thảo dược phổ biến với tác dụng bảo vệ gan như cà gai leo, diệp hạ châu, actiso….

Cụ thể hoạt chất glycoalkaloid trong cà gai leo phát huy tác dụng lên viêm gan B tốt nhất khi kết hợp với cây mật nhân (còn gọi là bá bệnh, mật nhơn, mật gấu). Chúng làm âm tính HBsAg và giảm nồng độ virus trong máu bằng cách kích thích miễn dịch nội sinh của cơ thể (sản sinh các cytokin loại bỏ virus).

Diệp hạ châu đắng được y học sử dụng hơn 2.000 năm nay. Cây thuốc vị đắng hơi ngọt, tính mát, quy kinh vào can, đởm, nên có tác dụng kích thích tiêu hóa, tăng tiết mật. Công dụng chính là thanh can lương huyết (mát gan, mát máu), giải độc. Trong dân gian, diệp hạ châu đắng được sử dụng cùng với cà gai leo và mật nhân để điều trị viêm gan vàng da.

Diệp hạ châu – thảo dược quý giúp bảo vệ gan

Ngoài ra, khi gan bị nhiễm độc, nên sử dụng thêm các loại nước ép trái cây như: cam, bưởi, táo… giúp hỗ trợ mát gan, giải độc, bổ thận.

Chữa bệnh bằng thảo dược là một trong những lựa chọn của nhiều người. Tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến bác sĩ y học cổ truyền hoặc các nghiên cứu tin cậy về liều lượng, cách sử dụng, dạng bào chế...

Thiên Nguyên - Đồng hành cùng Doanh nghiệp

Nguyên liệu ngành Dược và TPCN