Meriva® và tiềm năng kiểm soát bệnh lý vi tuần hoàn do tiểu đường

Bệnh nhân bị đái tháo đường, đặc biệt những người kiểm soát đường huyết bằng đường tiêm, có nguy cơ bị mất cân bằng oxy hóa và các biến chứng liên quan của nó. Tế bào màng trong mạch máu là một vị trí chịu tổn thương chính do oxy hóa. Vì vậy, nhiều nghiên cứu đã được tiến hành nhằm đánh giá vai trò của các chất chống oxy hóa và vitamin trong dự phòng biến chứng tiểu đường gây tổn thương nội mạc mô với kết quả đầy khả quan đã được quan sát thấy trên mô hình động vật. Khái niệm “lá chắn chống oxy hóa” để phòng ngừa và làm suy giảm các biến chứng liên quan đến bệnh tiểu đường đã được ghi nhận trên lâm sàng với bardoxolone methyl, hiện đang trải qua thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 để điều trị biến chứng trên thận ở bệnh nhân tiểu đường.

Chế độ ăn cũng là một nguồn chính cung cấp các chất chống oxy hóa với rất nhiều thành phần có thể đóng vai trò tích cực trong việc phòng ngừa, hạn chế những ảnh hưởng lên mạch máu gây ra bởi bệnh tiểu đường. Pycnogenol, một hỗn hợp của procyanidins chiết xuất từ vỏ cây thông đã cho thấy hoạt tính đầy hứa hẹn trên lâm sàng. Trong dữ liệu sơ bộ cũng cho thấy, curcumin có thể cải thiện chức năng nội mạc và sự mất cân bằng oxy hóa ở bệnh nhân tiểu đường.

(Xem thêm: Cơ chế tác dụng của Curcumin với sức khỏe)

Curcumin thể hiện tính chất chống oxy hóa qua rất nhiều cơ chế khác nhau như kích hoạt Nrf2, ức chế mạnh một loạt các yếu tố liên quan đến viêm. Viêm và sự mất cân bằng oxy hóa đóng một vai trò quan trọng trong việc phát triển các biến chứng của bệnh tiểu đường, do đó, curcumin trở thành tác nhân hứa hẹn trong một số mô hình tiền lâm sàng của bệnh tiểu đường với biến chứng thận, thần kinh, võng mạc, não. Kết quả của các nghiên cứu này phần nào chứng tỏ liệu pháp bổ trợ với curcumin có thể có vai trò quan trọng trong việc làm giảm các biến chứng trên. Năm 2011, một nhóm tác giả đến từ các trường đại học tại Italy đã tiến hành một nghiên cứu nhằm đánh giá tác dụng của Meriva®  - phức hợp phytosome của curcuminoids và lecithin- tới việc cải thiện bệnh lý vi mạch do đái tháo đường. Nghiên cứu này tập trung vào các bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường ít nhất 5 năm, không kiểm soát đường huyết bằng insulin và có biến chứng vi tuần hoàn.

Tất cả các đối tượng được đưa vào nghiên cứu đều có các thay đổi vi tuần hoàn đã được mô tả và xác định trước đây trong các báo cáo. Các thay đổi này thể hiện ở 3 dấu hiệu sau:
- Đo lưu lượng máu bằng tia Laser phổ Doppler (LDf) cho thấy:
   a. Tăng thông lượng máu dưới da ở chân
   b. Giảm phản ứng venoarteriolar
- PO₂ (áp lực riêng phần của O₂) qua da: Giảm PO₂ qua da (ở phần sau của chân)
- Phù: phù nề/ sưng ở chân rõ ràng, đặc biệt vào buổi tối, biến mất sau đêm ngủ.

Các phép đo LDf được thực hiện trong một căn phòng có nhiệt độ hằng định (21-22°C) sau 30 phút nghỉ ngơi và thích nghi. Lưu lượng nghỉ (RF) ở phần sau của chân được đo trung bình 1 phút ( Vasamedics, lưu lượng kế, ST Paul, MN, Hoa Kỳ). Các bệnh nhân được đo lưu lượng máu ở trạng thái đứng; đối với người bình thường, lưu lượng máu dưới da ở trạng thái này giảm 40-50% so với RF. Trong bệnh tiểu đường, phản ứng venoarteriolar (VAR) thường giảm như một phản xạ của sợi trục xác định giá trị dịch truyền khi đứng. Đây là một cơ chế bảo vệ, kiểm soát lượng mao mạch mở khi đứng, là cơ sở của sự hình thành và kiểm soát chứng phù. Sự suy giảm VAR và phù là dấu hiệu của bệnh vi tuần hoàn do tiểu đường. Áp lực riêng phần của Oxy (PO₂₎ được đo ở phần sau của bàn chân bằng CombiSensor và một máy phân tích PO₂ qua da Kontron (UK). Phù được đo bằng phương pháp lâm sàng đơn giản, quy mô phù được thể hiện trong Bảng 1. Ngoài ra điểm số theo thang Karnofsky (Bảng 2) của những bệnh nhân này cũng được ghi lại.

Bảng 1: Định nghĩa và điểm số phù.

Bảng 2: Thang Karnofsky

Tất cả bệnh nhân tham gia nghiên cứu đều không được có các rối loạn chuyển hóa hay nguy cơ tim mạch nghiêm trọng (trừ tiểu đường). Thời gian mắc bệnh tiểu đường từ khi có những dấu hiệu/ triệu chứng đầu tiên đến khi nghiên cứu trung bình 5.3±1.9 năm. Không mắc bệnh xơ vữa động mạch có ý nghĩa trên lâm sàng, không có giảm áp suất hoặc lưu lượng máu ngoại vi (Đo bằng siêu âm Doppler ở động mạch đùi, cổ chân và chày) trước đó.

Đối tượng được chia ngẫu nhiên vào 2 nhóm. Nhóm A sử dụng Meriva^® /  Indena - Italy với liều 2 viên/ngày ( tương đương 1g Meriva^®/ngày) trong 4 tuần. Nhóm B sử dụng giả dược. Đặc điểm 2 nhóm được thể hiện trong Bảng 3. Ngoài ra, tất cả bệnh nhân đều được sử dụng thuốc chống loạn nhịp đường uống và thực hiện chế độ ăn thích hợp, BMI trung bình 24.5 ± 1.3 và không thay đổi trong suốt thời kỳ quan sát.

Bảng 3: Đặc điểm đối tượng

Không có sự khác biệt đáng kể nào về đặc điểm đối tượng của 2 nhóm.

Kết quả:

- 100% đối tượng tham gia (cả 2 nhóm) hoàn thành nghiên cứu kéo dài từ 28 đến 35 ngày, không có ai bỏ cuộc.

- Sau tuần thứ 4, các đánh giá lâm sàng được thể hiện trong Bảng 4.

Bảng 4: Các phép đo vi tuần hoàn (VAR = phản ứng venoarteriolar), phù và Karnofsky.

 Kết quả ở bảng 4 cho thấy:

Ở nhóm Meriva^®:

+ Có sự giảm dần lưu lượng máu nghỉ dưới da ở bề mặt bàn chân (p<0.05). Quan sát này chứng tỏ có sự cải thiện mức độ bệnh lý vi mao mạch dưới da ở bệnh nhân tiểu đường (thông thường sẽ tăng ở nhóm bệnh nhân này)

+ Có sự giảm đáng kể điểm số phù nề (p<0.05). Sự xuất hiện của phù chứng tỏ sự thất bại trong đáp ứng VAR, do đó, kết quả của 2 phép đo này có liên quan mật thiết tới nhau. Việc giảm phù chứng tỏ tăng đáp ứng VAR.

 + Tăng đáng kể áp suất riêng phần của oxy (PO₂) dưới da, điều này có thể là kết quả của việc giảm phù, cho phép trao đổi O₂ tốt hơn và khuếch tán vào da (p<0.05). Điều này có thể giảm tỉ lệ tổn thương da theo thời gian, tuy nhiên, cần 1 nghiên cứu trên số lượng bệnh nhân lớn hơn và thời gian theo dõi lâu hơn để chứng minh điều này.

Ở nhóm đối chứng:

+ Không có sự cải thiện đáng kể nào ở tất cả các phép đo.

- Điểm số đánh giá theo thang Karnofsky cũng đã cải thiện đáng kể trong nhóm Meriva^® so với nhóm chứng (p<0.05)

 Như vậy, nghiên cứu đã chứng minh được rằng curcumin cũng như Meriva^® có vai trò tiềm năng trong việc kiểm soát bệnh lý vi tuần hoàn ở bệnh nhan tiểu đường, thúc đẩy việc thực hiện thêm nhiều nghiên cứu kéo dài và quy mô lớn hơn về tác dụng của Meriva^®, để thu được kết quả có giá trị cao hơn.

Thiên Nguyên

Nguyên liệu ngành Dược, TPCN và TACN